“Judith, kun jij ons helpen? We weten niet meer wat we kunnen doen. Elke dag als Lise thuiskomt uit school is ze helemaal op. Dan hoeft er maar iets heel kleins te gebeuren of ze ontploft. Ze gaat dan schreeuwen, schoppen, slaan of ze maakt dingen kapot. We kunnen even geen contact met haar krijgen en weten op zo’n moment niet meer hoe we haar kunnen helpen.
Na een uitbarsting is ze nog meer uitgeput en voelt ze zich vaak schuldig over wat er is gebeurd. Ze trekt zich terug op haar kamer en dan zien we haar de eerste uren niet meer beneden.
We hebben er met de leerkracht over gesproken maar zij geeft aan dat ze op school niets merkt. Lise is een voorbeeldige leerling en doet alles wat er van haar wordt verwacht. Daar wil ze er wel tien van in de klas.“
Dit is het verhaal van Petra, de moeder van Lise. Lise zit in groep 8 en zowel Petra als Lise worstelen al een tijdje met de emoties en buien van Lise. Maar het is niet alleen hun verhaal, ik hoor dit van meer ouders. Vooral het deel dat er thuis veel uitbarstingen zijn maar dat er op school niets aan de hand lijkt. Met de nadruk op lijkt.
.
Uitbarstingen komen niet zomaar
Bij hooggevoelige kinderen (hsk) komen uitbarstingen vaak na een dag waarop ze veel prikkels te verwerken krijgen. Die prikkels zijn er zeker ook op school en daardoor kan een kind overprikkeld raken. Alleen is school bij hsk meestal niet de plek waar ze de overprikkeling laten zien. Dat doen ze liever (onbewust) in een omgeving waar ze zich helemaal veilig en vertrouwd voelen, thuis.
Lise wil graag alles goed doen. Ze gaat volgend schooljaar naar de HAVO en is daar in haar hoofd al erg mee bezig. Kan ik het allemaal wel, hoe gaat het straks met huiswerk? Daarom doet ze nu al extra haar best op school. Maar dat geeft natuurlijk ook weer prikkels.
Sowieso gebeurt er altijd veel in een klas. Er is veel lawaai, veel beweging, soms tijdsdruk om iets af te krijgen, wat allemaal kan zorgen voor overprikkeling.
Eigenlijk hebben hsk op verschillende momenten op een dag tijd en ruimte nodig om een deel van de prikkels weer kwijt te kunnen. Ieder op zjjn eigen manier.
.
Leren voelen
Voor een hsk is het belangrijk dat ze (of hij) leert voelen wanneer ze overprikkeld raakt als ze op school is. En dat ze met de leerkracht afspreekt wat ze mag doen om weer meer te ontspannen zodat ze de lessen weer makkelijker kan volgen. Door overprikkeling raakt haar hoofd namelijk vol en dan is het moeilijker om haar aandacht er bij te houden.
Met een vol hoofd wordt een hsk ook sneller emotioneel (huilen of boos bijvoorbeeld). Ze wil dat op school liever niet laten zien en houdt zich dus in. Met als gevolg dat het er thuis allemaal in één keer uitkomt. Heftig, voor iedereen.
.
Waaraan merk je de overprikkeling
Jij hebt vast wel een idee waar je aan kunt merken dat je kind overprikkeld raakt. Bijvoorbeeld
- drukker gedrag
- wiebelen en friemelen
- dingen vergeten
- zich terugtrekken
- huilen
- mopperen en zeuren
- een bleek of juist heel rood gezicht
- niet meer op kunnen letten
- moe
Als je zoiets opmerkt, is het goed om aan je kind te vragen of ze voelt dat het een beetje teveel wordt. Op die manier kan ze zelf de signalen leren herkennen. Vraag dan ook wat ze in haar lijf voelt. Dat kan buikpijn of hoofdpijn zijn, of een kriebel in haar buik, een warm of juist koud gevoel. Hoe beter ze kan omschrijven wat ze voelt, hoe beter ze het bij een volgende keer leert herkennen.
.
Ontprikkelen
Het begint bij herkennen en de stap daarna is om iets te doen om te ontladen of ontprikkelen. Hoe, dat is voor iedereen anders. Laat je kind daarom een lijstje maken met dingen waar ze ontspannen van wordt. Hoe meer er op dat lijstje staat, hoe beter.
Omdat je kind zoveel uren per dag op school is, is het super belangrijk dat de leerkracht weet waar ze (of hij) op kan letten en wat ze kan doen om je kind te helpen.
.
Gebruiksaanwijzing
Maak daarom samen met je kind een soort gebruiksaanwijzing waarin je beschrijft
- waardoor je kind overprikkeld raakt. Bijvoorbeeld geluiden, tijdsdruk, ruzie en gefriemel van andere kinderen.
- hoe je kunt merken dat ze overprikkeld raakt (kijk hierboven voor de voorbeelden)
- wat haar kan helpen om te ontspannen (het lijstje dat ze eerder heeft gemaakt) en hoe anderen daar bij kunnen helpen. Bijvoorbeeld door haar even met rust te laten of dat de leerkracht haar helpt bij het herkennen van de signalen.
Dit kan enorm goed helpen om tussendoor te ontladen zodat je kind thuis niet meer hoeft te ontploffen. Ze leert zichzelf veel beter kennen en leert aanvoelen wanneer het haar teveel wordt. De leerkracht leert je kind beter kennen en kan haar daardoor beter ondersteunen.
.
Het effect
Ik ben heel benieuwd hoe de gebruiksaanwijzing van jouw kind eruit ziet en wat voor effect het heeft op haar emoties en buien.
Bij Lise heeft het heel erg geholpen. Zij voelt veel beter aan wanneer haar hoofd vol zit. Met de leerkracht heeft ze afgesproken dat ze dan even uit de klas mag en een rustig plekje op mag zoeken op de gang. Ze doet dan een ademoefening die ik haar heb geleerd en meestal is ze binnen vijf minuten weer terug in de klas en kan ze weer meedoen.
Herken jij dit verhaal bij jouw kind en wil je meer weten over hoe ik jullie daarbij kan helpen? Neem gerust vrijblijvend contact met me op. Ik kijk graag met jullie mee.